[1] We zijn boven; hoe bevalt het jullie hier? Jullie zeggen: uitstekend, maar het is hier, als men vanaf deze vijfde verdieping of zesde galerij naar beneden kijkt, al heel ontzettend hoog! Het is maar goed dat elke lagergelegen galerij ten opzichte van de hogere iets meer uitsteekt, anders zouden we die hoogte nauwelijks kunnen verdragen. Dat verder alles op dezelfde manier is ingericht, is in één oogopslag wel te zien, maar de versiering van het zuilenrondeel is werkelijk weer helemaal nieuw. Een majestueuze grote witte, glanzende bol rust op een in het midden wat verhoogde, ronde groene plaat. Op de bol staat hier echter een buitengewoon meesterlijk uitgevoerd, volmaakt beeld van een man in een fiere houding. De figuur kijkt naar boven; de linkerhand houdt hij op de borst en met de rechterhand wijst hij in de verte, op een manier zoals een heerser dat doet. De kleur van het beeld gaat eveneens in roodachtig-wit over, maar de haren zijn helemaal wit evenals de baard. De nagels aan de vingers schitteren als sterren, zijn mond is half geopend. Dat is echter ook alles wat we over de vorm van dit merkwaardige sierstuk kunnen zeggen.
[2] Het is opvallend dat hier de zuilen blauw zijn, maar de vloer rood en hier niet zo sterk golvend en vlammend als in de lagergelegen galerijen; daarentegen lijkt de deinende beweging die we bij deze vloer bemerken, meer op het deinen van een elastisch voorwerp, omdat de bewegingen gelijksoortig zijn. De wand van de binnenruimte is hier donkergroen en vanuit dat groen vibreert voortdurend een helderrood licht.
[3] Als men dit alles eens echt goed in ogenschouw neemt, dan lijkt het wel alsof het gebouw zich hier voortdurend in een vibrerende toestand bevindt. Alleen de zuilen laten hun wondermooie blauwe kleur heel rustig uitstralen; en wat ons bij deze zuilen ook nog opvalt en bij de vorige niet hebben gezien, zijn de kapitelen die, als van doorzichtig goud gemaakt, op een onbeschrijfelijk mooie, kunstzinnige manier bovenop elke zuil zijn aangebracht. Beste vriend en broeder, dat is alles wat ons hier als bijzonderheid kon opvallen. Wat dit alles echter mag betekenen, kunnen we nog niet bevatten en wel het allerminst wat de betekenis van deze steeds merkwaardiger wordende zuilenrondelen binnen het geheel is.
[4] Beste vrienden en broeders, jullie hebben het noodzakelijke en het doelmatige voldoende bekeken. Hetgeen jullie hier in het bijzonder is opgevallen, is ook precies wat wij voor ons doel kunnen gebruiken. Hier heeft weliswaar elke nog zo kleine versiering haar hoogst wijze reden, maar die heeft betrekking op bepaalde omstandigheden die uitsluitend voor dit hemellichaam en met name voor dit district heel gebruikelijk zijn.
[5] De door jullie opgemerkte bijzondere versieringen hebben echter een algemene betekenis, die als een licht dat van deze centrale zon uitgaat voor de hele schepping geldt. Opdat jullie deze versiering zo vlug en zo goed mogelijk mogen begrijpen, moeten we even een blik op de vorige galerij werpen. Daar hebben we op de top van de piramide een klein beeld gezien. De betekenis daarvan is de 'wedergeboorte van de mens' in zijn geest. Eronder was het afgeschudde wereldse nog in een volledige piramide te zien.
[6] Kijk nu echter eens naar deze naar het midden toe wat oplopende, groene ronde plaat. Deze is niets anders dan de eerdere piramide die door het grote gewicht van de groot geworden, wedergeboren mensengeest geheel is samengedrukt ofwel hier is het, waar de bergen en dalen zijn geslecht. Dat is juist.
[7] Maar waar kwam die grote witte bol vandaan en wat heeft hij te betekenen? De bol, evenals de cirkel is het symbool van voltooiing. Tevens geeft hij aan dat de geest van de mens door zijn totale overwinning van het wereldse, voor zichzelf een nieuwe wereld schept die voortkomt uit zijn voltooide wijsheid. Zo zal ook iedere voltooide geest eens de schepper van zijn eigen wereld worden, ofwel hij zal de wereld bewonen die is ontstaan uit de werken van zijn liefde en uit het levende licht van zijn geloof. En bovendien betekent de bol de hoogst mogelijke volmaaktheid van zo'n wereld, volmaakt in de liefde, volmaakt in de wijsheid en volmaakt in iedere bekwaamheid.
[8] Dat de bol zo'n volmaaktheid aangeeft, kunnen jullie, wanneer jullie de verschillende hemellichamen beschouwen, overduidelijk opmaken uit het feit dat de Heer deze hemellichamen zoals ze zijn, volmaakt heeft geschapen. Maar hoe zien deze hemellichamen eruit? Kijk, het zijn volkomen ronde bollen. Maar waarom wordt door de bol het volmaakte uitgebeeld? Trek maar eens cirkels op een bol; dan zullen jullie merken dat jullie er talloos vele, van groot tot klein, over de bol kunnen trekken. Het oppervlak of de uitwendige omtrek van de bol zal naar alle richtingen dezelfde cirkel geven. Verder kunnen jullie waar je maar wilt op de bol een kleine cirkel trekken, toch zal hij zich overal precies in het midden van het hele oppervlak van de bol bevinden. Dat is op ieder anders gevormd lichaam niet mogelijk, ook niet op een cirkel. Want als jullie bij een cirkel, of beter gezegd op de oppervlakte van de cirkel, ergens een kleinere cirkel trekken, dan zal hij beslist niet meer in het midden van het cirkelvlak liggen; maar op het oppervlak van een bol ligt hij overal precies in het midden. Kijk, zo drukt een bol als geen ander lichaam de hoogst mogelijke volmaaktheid uit, evenals de hoogst mogelijke vrijheid van het geestelijke leven.
[9] Maar hoe? Op het oppervlak van een bol kunnen jullie, waar je maar wilt, een kleinere cirkel of een punt plaatsen en hij zal zich precies in het midden bevinden, dat wil zeggen in het midden van de totale oppervlakte van de bol. Jullie kunnen doen wat je maar wilt, tegen deze meetkundig juiste wet kunnen jullie onmogelijk ooit ook maar de allerkleinste fout begaan.
[10] Kijk, zo is het ook met de volkomen vrijheid van handelen van een volmaakte geest gesteld. Hij kan doen wat hij maar wil, toch is het voor hem totaal onmogelijk ooit in strijd met de meest volkomen goddelijke orde te handelen. En kijk, juist om die reden heeft dit beeld zo'n buitengewoon veelzeggende symbolische betekenis.
[11] Nu we dit weten, laat dit volmaakt mannelijke beeld ons toch niets anders zien dan een geestelijk volmaakte mens. De blik omhoog is de onafgewende blik naar God en rechtvaardigt de zin: 'Houd Mij onafgewend voor ogen'. De linkerhand op het hart betekent de volkomen op God gerichte liefde. De andere hand, gebiedend naar de verte uitgestrekt, wil zeggen dat alles onderworpen is aan de wet van de liefde.
[12] Dat de mens hier als beeld bovenop de bol staat, geeft aan dat de mens boven al het geschapene verheven is; want de gehele andere schepping in haar volmaaktheid bepaalt de totale inhoud van de bol. Geen andere verhevenheid valt er op zijn oppervlak te ontdekken, alleen de mens staat er als een machtig heerser, boven alle scheppingen verheven, als een tweede god over de hele oneindigheid.
[13] De halfgeopende mond betekent dat naast God geen ander wezen dan alleen de mens tot spreken in staat is. De als sterren stralende nagels aan de vingers geven echter de scheppende macht, kracht en wijsheid aan die in elke volmaakte geest woont.
[14] Dat verder nog de blauwe zuilen de onwankelbare duurzaamheid, de doorzichtige kapitelen de goddelijke wijsheid, en de kleine zwevingen van de vloer het rustige, geregelde, eenvoudige leven weergeven, hoeft nauwelijks nog te worden vermeld.
[15] Daar we nu het nut en de doelmatigheid van dit belangrijke sierstuk van deze vijfde verdieping hebben leren kennen, kunnen we ons alweer een verdieping hoger begeven. Jullie zeggen weliswaar: hoe zullen we daar boven komen, want in deze rondelen zien we geen wenteltrap? Maar ik zeg jullie: kijk maar eens wat nauwkeuriger, dan kunnen jullie hem wel zien. Hij is hier slechts uit een buitengewoon doorzichtig, maar verder stevig materiaal vervaardigd om op die manier de zuiver geestelijke opgang, ofwel de volkomen smetteloze weg naar boven aan te geven, waarop elke voetstap volledig kan worden gadegeslagen. - Nu we dit ook nog weten, begeven we ons dus maar welgemoed naar de zesde verdieping of de zevende galerij.

«« 38 / 127 »»