[1] De spreker zegt: 'Vriend, we zien nu in dat de goddelijke leer van Christus wel een echte goddelijke leer kan zijn en ook zeker is, hoewel ze door Rome op de meest afschuwelijke manier is misbruikt. We zien echter nog niet in, hoe de Heer het dan kon toelaten dat deze kerk, die in de eerste tijden toch zuiver apostolisch was, de laatste eeuwen zo in diskrediet is gebracht, dat ze volgens de zuivere betekenis van het evangelie helemaal geen kerk meer is. Haar Latijnse gebrabbel, haar oorbiecht, haar misoffer en andere heilige nonsens, en vooral het tegen heel de natuur indruisende celibaat zijn toch verschijnselen, waar men zich in de huidige tijd zelfs al vrolijk over maakt, om maar niet te spreken over de andere, domme kerkelijke gebruiken. En zo'n enorm gekkenhuis wordt geduld door de Heer, wiens leer een centraal zonlicht zou moeten zijn voor de mensen op aarde! Kijk, dat is de omineuze kern van de zaak! Vriend, geef ons daarover nog een lichtstraaltje!'
[2] Bruno zegt: 'Beste vrienden, de reden waarom de Heer dit kan toelaten, moeten jullie zoeken in het heilige besef van de noodzakelijke vrijheid van de menselijke wil, zonder welke de mens geen mens zou zijn, maar enkel een dier of een automaat. Omdat hij echter, om mens te zijn, een volkomen vrije wil moet hebben, tengevolge waarvan hij kan doen wat hij maar wil, is het daardoor ook duidelijk, dat het hem ook met betrekking tot de goddelijke leer, ook al is deze nog zo zuiver, geoorloofd moet zijn deze wel of niet aan te nemen, of als echt of niet echt aan te merken. Daar de mens echter dit recht heeft, was het dan ook mogelijk dat zich mettertijd uit de zuivere leer van Christus een duister pausdom kon ontwikkelen.
[3] In de tijden der apostelen waren er immers al mensen, die zaken wilden doen met de wonderleer van Christus; ja, Christus Zelf had er een bij zich die Hem verried! Waarom zouden zich in latere tijden dan geen massa's handelaren hebben kunnen aandienen, die de leer van Christus misbruikten als een geduldige koe, die zonder veel voer een enorme hoeveelheid melk geeft. Daar geldzuchtige mensen dit echter maar al te goed hebben ingezien, maakten ze van de goddelijke leer een verkoopartikel, dreven daar in alle landen van de wereld handel mee en deden zo goede zaken. Dat was al het eerste kwaad! Toen echter de kooplieden (roomse geestelijken van diverse pluimage) zagen, dat hun artikel in zijn zuiver geestelijke vorm niet meer zo gretig gekocht werd, vooral niet bij de pronk- en ceremonie-minnende Aziaten, pasten ze al gauw hun koopwaar zo aan, dat deze weer bij de morgenlandbewoners in de smaak zou vallen. En kijk, de nieuwe handel begon weer goed te lopen.
[4] Uit deze handelsperiode dateert hoofdzakelijk het brutale snoeien van de zuivere leer van Christus, de uitvinding van het vagevuur, de aflaten, de broederschappen en dergelijke zaken meer. Ook de kruistochten, die de listige roomse kooplieden heel veel opleverden, behoren tot deze tweede periode. In latere tijden, toen de mensen wat meer gingen inzien tot wiens nut de roomse aflaten zo sterk werden aangeprezen en met zoveel energie werden geëxploiteerd, heeft men dit al te schrijnende bedrog een beetje moeten inperken. Men is er ook achter gekomen, dat de roomse kooplieden met de Saracenen in nauwe zakenrelatie stonden en deze getrouw meedeelden wanneer ze weer door een kruistocht zouden worden bezocht, waardoor het voor de goed ingelichte Saracenen steeds gemakkelijk moest zijn om de blinde kruisvaarders zo doeltreffend mogelijk te ontvangen.
[5] Toen de mensen achter al die bedriegerijen kwamen, wierp men zich op de mystiek, of eigenlijk de zwarte kunst, richtte bedevaartsoorden op met miraculeuze beelden, omhulde zich met het Latijn, produceerde wonderdoende relikwieën en bouwde grote tempels met veel wonderaltaren. Daarmee drijft men handel tot op dit uur. Omdat de mensen tegenwoordig echter helemaal op de hoogte zijn van de praktijken van de papen en zelfs geen respect meer hebben voor een geestelijke, zijn de kooplieden aan het eind van hun Latijn. Ze weten niet meer hoe ze het moeten aanpakken om voor hun sterk bedorven waar een winstgevende afzet te vinden.
[6] Maar vrienden, deze keer zal het niet meer lukken! De bijbels en andere verhelderende geschriften zijn te veel onder het volk verspreid. Ook hebben deze kooplieden te openlijk laten zien, dat ze voor geld overal voor te krijgen zijn. En zo heeft zelfs Maria, die lange tijd hun voornaamste steunpilaar was, samen met haar houten Christus er de brui aan gegeven, wat voor deze kooplieden een bijzonder slecht voorteken is. Bijna zou ik er mijn hele zaligheid om willen verwedden, dat zij er spoedig voor de volkeren niet anders bij zal staan dan als een meisje, dat zich steeds zedelijk en vroom heeft voorgedaan, om dan uiteindelijk als een veile deerne te worden betrapt. Kortom, de kooplieden zullen hun handel sterk moeten verminderen, wat echter ook weer een argument tegen hen zal zijn.
[7] Zo zal de Heer dan Zijn leer te rechter tijd zuiveren op een manier, die iedereen de schellen van de ogen zal doen vallen! Alles bij elkaar genomen schaadt het echter niemand, wanneer hij in naam nog bij de Roomse hoort, want ik kan jullie allemaal verzekeren, dat de Heer de roomse lammeren zeer liefheeft. Maar wat tot nu toe nog niet gebeurde, staat nu voor de deur!
[8] Daarom alle eer aan Hem alleen, die de Zijnen steeds zo zacht en mild leidt als een kloek haar kuikentjes! Ik denk dat jullie nu wat de Roomse betreft volledige duidelijkheid hebben gekregen. Wenden jullie je nu dan alleen tot Jezus Christus, opdat jullie allen voor eeuwig het volste licht mogen krijgen.'

«« 116 / 150 »»