Het oneindige kan niet beperkt worden
– Wim van der Wenden –
Onze gedachten en gevoelens bepalen ons geestelijk leven. Maar we kunnen niet denken aan datgene wat we niet weten. En we kunnen evenmin daarvoor genegenheid tonen. En dat is de reden waarom we niet kunnen denken over het Oneindige of ervan houden. Zo kunnen we met God als de Oneindige ook geen relatie hebben als die liefdevolle genegenheid ontbreekt. Hij is immers oneindig en omvat alles. Het hier geschetste probleem is kernachtig samengevat door niemand minder dan Emanuel Swedenborg, die hierover schreef: ’Zonder enige kennis en erkenning van [geestelijke] dingen is het een mens onmogelijk om spiritueel te denken. En als mensen daar geen gedachte over hebben, dan willen zij dat ook niet. Een mens kan niet denken over wat hij niet weet, en waarover hij niet denkt kan hij ook niets willen’. Maar omdat ons geestelijk leven afhankelijk is van de verbondenheid met God is het essentieel dat we überhaupt over hem denken. Er was immers door God aan de mens opdracht gegeven hem lief te hebben. Waar God het bovenstaande probleem van de mens heeft onderkend creëerde hij een zeer verbazingwekkende oplossing. Hij bekleedde zich met een lichaam van vlees en bloed en zo verscheen hij als een mens in de persoon van Jezus Christus in deze wereld om zich aan de mensheid bekend te maken. Jezus wordt daarom nog al eens het gelaat van God genoemd. Daarmee was de klacht van de mens dat hij God niet kon zien ondervangen. Maar er was nog veel meer wat verbazing wekte. Want hoewel God zich bekleedde met een fysiek lichaam beperkte hij daarmee niet zijn goddelijke natuur, die in hem was. Het oneindige kan immers niet beperkt worden. Jezus kon zo het kwaad en de valsheden van deze wereld in zichtbare en hoorbare menselijke termen aantonen, zonder dat hij iedereen met al hun gebreken daarbij in moest zetten. God heeft binnen de structuur van dat natuurlijke lichaam zichzelf toegestaan om alle twijfels en verleidingen te ervaren die elk ander mens moet verduren. Hij werd echter gedreven door een geweldige gepassioneerde ijver van zijn oneindige liefde. Daardoor overwon hij snel elke verzoeking. En geleidelijk aan kreeg hij grip op de besturing van het natuurlijke schip van het leven. Zo perfectioneerde hij dit, totdat het was gezuiverd en daardoor één werd met het goddelijke. Toen de ziel van Jezus zo tot rijpheid was gekomen verdween hij uit het natuurlijke gezicht van de mensen. Lijkt dit alles te fantastisch om waar te zijn? Jezus zei: ‘Je gelooft in God, gelooft ook in mij’. (Joh. 14: 1). Waarom? Omdat hij zelfs in zijn beperkte en eindige uiterlijk als mens op aarde het meest God nabij was om die perfectie van God te kunnen zien en te laten zien. Gezien de wonderbaarlijke aard van zelfs het gewone leven op onze aarde, is er geen goede reden om niet te geloven dat de Heer dit kon doen. Het is een kwestie van kiezen vanuit welke uitgangspunten we beginnen te redeneren om een basis aan ons geestelijk leven te geven. Daarbij staat de redelijkheid hoog genoteerd maar nochtans zal ieders persoonlijke verantwoordelijkheid de doorslag geven. Zowel het goede als het ware komen voort en gaan uit van het goddelijke, van waaruit alle dingen zijn. Er is niets noodzakelijker voor iemand dan te weten wat goed en wat waar is, en hoe die zich ten opzichte van elkaar verhouden en hoe het een is verbonden met het ander. We zouden van het goede en het ware een startpunt kunnen maken op onze zoektocht in deze wereld. De mensen zijn daartoe uitgerust met wil en verstand. Zij hebben de vermogens als liefde en wijsheid ontvangen, die het goede en het ware bevatten. Daarom worden we in de bijbel zo krachtig uitgenodigd en aangespoord om God te zien in zijn eigen zichtbare menselijke vorm. Jezus heeft deze goddelijke mens uitgedrukt in het werk en in de leer van een levend, ademend rolmodel van wat het in de meest perfecte zin betekent. En dat is om te willen wat goed is en te begrijpen wat waar is. Met andere woorden betekent dit: om echt lief te hebben en innerlijk wijs te zijn.